Porto - Demo Blog 5

İslamiyet sonrası Türk destan geleneğinin önemli örneklerinden olan ve Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazıya geçirilen Battalnameler, uzun yıllar yazılı ve sözlü kültürde varlığını sürdürdükten sonra görsel kültürde de kendisine yer bulmuştur. Modern dönemde ise öncelikle romana konu olan Battal Gazi karakteri, Cumhuriyet döneminin düşünsel ortamında, Anadolu’nun Türkleşmesinde aktif rol oynamış bir Türk alpı kimliğinde yansıtılmıştır. Edebiyattan sonra sinemaya da aktarılan Battal Gazi, 1970’li yılların sosyopolitik eğilimlerine bağlı olarak öne çıkmış, televizyonun yaygınlaşmasıyla birlikte geniş kitlelere ulaşmıştır. Bu çalışmada 1971 yapımı Battal Gazi Destanı filmindeki göstergelerarası dönüşümler incelenmekte, ayrıca yazınsal bir metnin sinema sanatına uyarlanması sırasında meydan gelen biçim, içerik ve işleve yönelik türev ilişkileri değerlendirilmektedir. Bu kapsamda sinema filminde uygulanan kesip çıkarma ve indirgeme yöntemleri; metnin olay örgüsü, karakter yapısı ve biçeminde ciddi dönüşümler meydana getirmiştir. Destandaki dinî vurgu ve motiflere, sinema filminde ulusal kahramanlık söylemleri eklenmiştir. Battal Gazi karakteri, dinî kahraman olmanın yanında güçlü bir Türk/Türkmen kimliğiyle de öne çıkarılmıştır. Anlatı yapısı popüler kültürün gereksinimlerine uygun biçimde sadeleştirilmiş, yer yer parodi örnekleriyle çeşitlendirilmiştir. Sonuç olarak Battal Gazi Destanı filmi, geleneksel bir halk anlatısının modern anlatı biçimlerine uyarlanırken geçirdiği ideolojik, sosyokültürel ve estetik dönüşümleri gözler önüne sermektedir.

Battalnames, one of the substantial examples of the post-Islamic Turkish epic tradition and written down in the Old Anatolian Turkish period, have found their places in visual culture after continuing its existence in written and oral culture for many years. In the modern period, the character of Battal Gazi, who was primarily the subject of the novel, was reflected in the intellectual environment of the Republican period as a Turkish alp who played an active role in the Turkification of Anatolia. Battal Gazi, which was adapted for cinema after literature, came to prominence in line with the sociopolitical trends of the 1970s and reached a wide audience with the spread of television. In this study, the intersemiotic transformations in the 1971 film Battal Gazi Epic are analyzed, and derivative relations regarding form, content and function that a literary text undergoes during its adaptation to the art of cinema are revealed. In this context, the methods of excision and reduction employed in the film have led to significant transformations in the plot, character structure and style of the text. National heroic discourses together with the religious emphasis and motifs in the epic were added to movie. The character of Battal Gazi is not only a religious hero in the film, but also a strong Turkish/Turkmen identity is emphasized. The narrative structure has been simplified to suit the requirements of popular culture and occasionally diversified with parody examples. In conclusion, the film Battal Gazi Epic reveals the ideological, sociocultural and aesthetic transformations that a traditional folk narrative undergoes through while being adapted to modern narrative forms.