Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Mehmet Narlı
Türü	:
Baskı Yılı	: Ocak - Haziran 2009
Sayı	: 1
Sayfa	: 165-178

Özet
Bu çalışmada Türk edebiyatının ilk romanlarına beden ve kişilik ilişkileri açısından bakılmaktadır. Bu romanlarda anlatıcılar (yazarlar), bedensel özellik- lerle kişilik arasında ilişkiler kurmakta ve genel olarak kötüleri (örneğin İntibah’taki Abdullah Efendi, Sergüzeşt’teki esirci Hacı Ömer) çirkin olarak tasvir etmektedirler. Fakat romandaki görevleri yoldan çıkarmak olan kadınların (örneğin İntibah’taki Mehpeyker; Araba Sevdası’ndaki Periveş) hem güzel hem kötü ol- dukları da görülmektedir. Fakat iyi huylu ve merhametli olanlar (örneğin İntibah’taki Dilaşup, Felatun Bey ve Rakım Efendi’deki Canan, Sergüzeşt’teki Dilber), yüzlerindeki hâle ve davranışlarındaki masumiyet ile öne çıkarlar ve daima güzeldirler ya da en azından çirkin olduklarına dair bir tasvir bulunmaz. Safderun, taklitçi ve mirasyedi beyler (Felatun Bey ve Rakım Efendi’deki Felatun Bey ile Ara- ba Sevdası’ndaki Bihruz Bey), giyinişlerindeki tuhaflıklarla öne çıktıkları gibi, bedensel uyumsuzluklarıyla da dikkat çekerler. Olumlu ve olumsuz tipler çevresindeki tasvirlerin farklı romanlarda benzer özellikler göstermesi, dönem aydınlarının beden ve kişilik arasındaki ilişkileri benzer şekilde algıladıklarını gösterir. Bu açıdan yaklaşılırsa, Tanzimat romancısının beden ve kişilik ilişkilendirmesinin kültürel kökleri üzerine yapılacak kapsamlı bir araştırmanın önemli sonuçlara götüreceği düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler
Tanzimat, roman, beden, kişilik.

Abstract
In this study, the first novels in Turkish literature are paid attention in terms of body and identity relations. Writers in these novels get connections with the bodily properties and identity and describe the bad characters (like Abdullah Efendi in Intibah, esirci Haci Ömer in Sergüzeşt) as disgusting. But the women (like Mehpeyker in Intibah, Perişev in Araba Sevdası) whose function is to lead astray are seen as both beautiful and evil. Those who have good temperament and are merciful (like Dilaşup and Felatun Bey in Intibah, Canan in Rakım Efendi, Dilber in Sergüzeşt) are always seen as beautiful with a halo on their face and with innocence in their behavior. At least there exist no descriptions that they are shameful. The gentlemen good at mocking and have inherited a fortune (like Felatun bey in Rakım Efendi, Bihruz Bey in Araba Sevdası) are foremost in a ridiculous manner of dressing and attract attention in terms of lack of body hormony. What descriptions showing positive and negative outlook look like the same in different novels explains that the intellectual perceive the re- lations between body and identity similarly. In this regard, a study broad in scope on cultural origins of body and identity connections made by the Tanzimat (administrative reform) era novelist leads to important ends.

Keywords
Administrative reform, novel, body, identity.