Porto - Demo Blog 5

Türk Edebiyatının önemli sanatçılarından biri olan Refik Halit Karay’ın (1888-1965) hayatında İstanbul’un yerinin her zaman farklı ve önemli olduğu; anıları, romanları, hikâyeleri ile köşe yazıları üzerinden bilinmektedir. Hayatı süresince Osmanlı Devletinde ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinde yaşanılan mühim kırılma noktalarına şahit olmuştur. Öte yandan bu süreçleri yirmi romanında farklı noktalarıyla İstanbul’un değişik yönlerine değinmek suretiyle işlemiştir. Karay’ın romanlarının genelinde işlediği konuların başında İstanbulluluk, iç ve dış göçlerle İstanbulluluk anlayışındaki yaşanan değişim gelir. Bu çalışmada Karay’ın romanlarında işlediği İstanbulluluk üzerinden şehre yeni gelen göçmenlerin İstanbul’un kültürel-sosyal hayatından nasıl etkilendiklerinin ve yine kültürel-sosyal hayatı, mekânları nasıl etkilediklerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Refik Halit Karay genel anlamda Anadolu’nun farklı bölgelerinden, Balkanlardan ve kısmen de Kafkasya’dan gelen Müslüman göçmenleri romanlarında işlemiştir. Bununla beraber gayrimüslimlerden de Sovyet ihtilalinden kaçıp gelen çarlık rejiminin asillerinin, askerlerinin üst zümresi ve onların ailelerini teşkil eden “Beyaz Ruslar”ı birçok romanında farklı açılardan kullanmış, onların İstanbulluluk anlayışına tesirini ve İstanbulluların da onlara olan tesirlerini ele almıştır.

It is known through his memoirs, novels, stories and columns that the place of Istanbul in the life of Refik Halit Karay (1888-1965), one of the important artists of Turkish Literature, has always been different and important. Throughout his life, he witnessed important breaking points in the Ottoman Empire and the Republic of Türkiye. On the other hand, he has dealt with these processes in his twenty novels by touching on different aspects of Istanbul at different points. One of the most important topics that Karay’s novels deal with in general is the change in the understanding of Istanbulness, internal and external migration and Istanbulness. In this study, it is aimed to reveal how the new immigrants to the city are affected by the cultural-social life of Istanbul and how they affect the cultural-social life and places through the Istanbulness that Karay deals with in his novels. Refik Halit Karay generally depicted Muslim immigrants from different parts of Anatolia, the Balkans and partly from the Caucasus in his novels. In addition, he used the “White Russians”, the upper class of the nobles and soldiers of the tsarist regime who fled from the Soviet revolution and their families, from different angles in many of his novels, and dealt with their influence on the understanding of being an Istanbulite and the influence of Istanbulites on them.