Porto - Demo Blog 5

Yazar	: E. Candan İri
Türü	:
Baskı Yılı	: 2020
Sayı	: 23
Sayfa	: 233-258

Özet
Türkiye’de çizgi roman sanatının ustalarından Turhan Selçuk’un ellili yıllarda Milliyet gazetesinde yayımlanmaya başlayan ünlü çizgi romanı Abdülcanbaz, yetmişli yıllarda tiyatro sahnesine de taşınır. Dostlar Tiyatrosu’nun dramaturji kurulundan Genco Erkal, Mehmet Akan ve Macit Koper ile onlara dışarıdan katılan gazeteci-yazar Engin Ardıç’ın katkılarıyla kolektif bir çalışmanın sonucunda ortaya konan Abdülcanbaz, ilk kez 1972-73 tiyatro sezonunda seyirciyle buluşur. Çizgi roman kahramanı Abdülcanbaz’ın çeşitli serüvenlerinden yola çıkılarak kurgulanan bu uyarlama, eğlenceli yanıyla geniş bir seyirci kitlesine ulaşabilme ve bu kitleyi güldürürken düşündürerek aslında ciddi bir tartışma ortamına çekme idealinin ürünüdür. Oyunda, bu idealin gerçeğe dönüştürülebilmesi için Brecht estetiğinin, geleneksel Türk tiyatrosunun anti-illüzyonist nitelikleriyle de belirli ölçüde benzeşen yabancılaştırma etmeninin temel alındığı dikkat çeker. Bu çalışma, Abdülcanbaz’da, özdeşleşmeden ve yanılsamadan el çekilebilmesi, böylelikle seyircinin davet edildiği tartışmada etkin rolü bulunan akılcı, bilinçli ve üretken bir düzeye eriştirilebilmesi için başvurulan yabancılaştırma etkilerini, oyun metninin izin verdiği ölçüde ortaya koyma ve bir değerlendirmeye tabi tutma amacını taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler
Dostlar Tiyatrosu, Abdülcanbaz, yabancılaştırma etmeni, Epik Tiyatro.

Abstract
Abdülcanbaz, which is started to be published in Milliyet in the fifties and the prominent comic book of Turhan Selçuk who is one of the masters of the art of comics in Turkey, moved to the theatre stage as well in the seventies. Abdülcanbaz, which was created as a result of a collective work with the contributions of Genco Erkal, Mehmet Akan and Macit Koper from the dramaturgy committee of Dostlar Theatre, and journalist-writer Engin Ardıç, who joined them externally, meets the audience for the first time in the theatre season of 1972-73. This adaptation, based on the various adventures of comic book hero Abdülcanbaz, is the product of the ideal of reaching a wide audience with its entertaining side and making this audience think while making them laugh and actually pulling them in a serious discussion setting. It is seen that in the play to make this ideal come true, the alienation effect of Brecht aesthetics, which is also somewhat similar to the anti-illusionist features of traditional Turkish theatre is based. This study aims to reveal and evaluate various alienation effects, which are used in order to move away from identification and illusion, thus, reach a rational, conscious and productive audience who have an active role in the discussion in which they are invited, to the extent permitted by the text.

Keywords
Dostlar Theatre, Abdülcanbaz, alienation effect, Epic Theatre.