ANLATININ SÖYLEMİ IŞIĞINDA BİR “YEDİ KOCALI HÜRMÜZ” KARŞILAŞTIRMASI
(A “7 KOCALI HÜRMÜZ” COMPARISON IN THE LIGHT OF NARRATIVE DISCOURSE )

Yazar : Kayhan Şahan  Firdevs Dizdar  
Türü :
Baskı Yılı : 2020
Sayı : 23
Sayfa : 129-152
    


Özet
Anlatıbilim çeşitli dallara uygulanabilirliği nedeniyle birçok çalışmaya olanak sağlamaktadır. Tiyatro ve sinema eserlerinde bu alanda çalışmalar yapılmaktadır. Anlatıbilim çalışmalarında ilk olarak Roland Barthes, anlatıların evrenselliğini aktararak yapısal açıdan çözümlemesini yapmıştır. Gérard Genette’in Todorov ile Poetique dergisini kurmasıyla bu çalışmalar devam etmiştir. Gérard Genette “Anlatının Söylemi” çalışmasıyla tanınmıştır. Anlatının söylemini temelde “Düzen”, “Süre”, “Sıklık”, “Kip” ve “Ses” olmak üzere beş başlığa ayırmıştır. “Düzen”, “Süre” ve “Sıklık” anlatı ile zaman ilişkisini anlatan kavramlardır. “Kip”, anlatı temsilini, “Ses” ise anlatı durumunu anlatmaktadır. Yedi Kocalı Hürmüz, ilk önce senaryo biçiminde yazılıp filme çekilmiş, ardından tiyatro yapıtı olarak kaleme alınmıştır. 1963 yılında Yılmaz Atadeniz, 1971 yılında Atıf Yılmaz, 2009 yılında ise Ezel Akay tarafından beyaz perdeye aktarılmıştır. Çalışmamızda Gérard Genette’in “Anlatının Söylemi” çalışmasından yararlanarak Yedi Kocalı Hürmüz tiyatro yapıtı ile filmlerinin anlatıbilimsel açıdan karşılaştırması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler
“Yedi Kocalı Hürmüz”, “Anlatının Söylemi”, Gérard Genette, Sadık Şendil, Atıf Yılmaz, Ezel Akay.

Abstract
Narratology provides opportunities for numerous studies due to its applicability to various branches. There are various studies in this area researching on theatrical productions and screenplays. Roland Barthes constructionally analyzed narratives by transposing the universality of them, as the first doing so in the narratology studies. This continued by Gérard Genette establishing Poetique magazine with Todorov. Gérard Genette is acknowledged for his work “Narrative Discourse”. He basically divided the narrative discourse into five headings: “Order”, “Time”, “Frequency”, “Mood” and “Voice“. “Order”, “Time” and “Frequency” are the concepts that express the relationship between narrative and time. “Mood” expresses the representation of narrative, and “Voice” expresses the narrative status. Yedi Kocalı Hürmüz was first scripted, and turned into screenplay, then later written out as a theatrical production. It was adapted into screenplays by Yılmaz Atadeniz at 1963, by Atıf Yılmaz at 1971 and by Ezel Akay at 2009. In this study, Yedi Kocalı Hürmüz theatrical production and screenplays are narratologically compared by means of Gérard Genette’s work “Narrative Discourse”.

Keywords
“Yedi Kocalı Hürmüz”, “Narative Discourse”, Gérard Genette, Sadık Şendil, Atıf Yılmaz, Ezel Akay.