Porto - Demo Blog 5

Yazar	: E. Candan İri
Türü	:
Baskı Yılı	: 2019
Sayı	: 22
Sayfa	: 127-153

Özet
Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin (1359-1420), Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemi yıllarının dikkate değer isimlerinden biridir. Hem Fetret Devri (1402-1413) olarak bilinen kaotik dönemde, kazaskerlik gibi yüksek bir bürokratik makamda görev yapan bir devlet adamı hem de dönemin önde gelen âlim ve mutasavvıflarından biri olan bu tarihsel kişiliği bugün ilgi çekici kılan, adının resmî otoriteye karşı gerçekleştirilen bir isyan hareketine karışmış olmasıdır. Düşünceleri ve eylemleri bakımından çeşitli tarihî kaynaklarda birbirine zıt birtakım söylemlerle anılan Şeyh Bedreddin, farklı dünya görüşlerine sahip yazarlarca kullanılmış, özellikle Cumhuriyet dönemi yazarlarının kaleminde toplumcu gerçekçi bir bakış açısıyla idealleştirilmiştir. Şeyh Bedreddin’i malzeme edinen yazarlardan biri de Orhan Asena’dır. Genellikle geçmiş ve bugün arasında köprü kurduğu tarihsel oyunlarıyla dikkat çeken yazarın 1969 yılında sahnelenen Simavnalı Şeyh Bedreddin oyunu, Cumhuriyet dönemi eserlerinde, toplumun daha iyi bir sosyal düzen rüyasını gerçekleştirmek üzere odak figür olarak idealleştirilen Şeyh Bedreddin’i, aynı idealleştirmeyle fakat farklı bir çıkış noktasıyla ele alır. Asena’nın oyunundaki Şeyh Bedreddin, düşüncelerinde ve eyleminde Tanrı’ya yaslanan mistik bir sosyalisttir. Bu çalışmada, Orhan Asena’nın oyununda kurgulanan Şeyh Bedreddin imgesi değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler
Tarihsel oyun, Orhan Asena, Simavnalı Şeyh Bedreddin, isyan, mistik sosyalizm.

Abstract
Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin (1359-1420) is one of the remarkable names of establishment period of the Ottoman Empire. He was a statesman who served in a high bureaucratic position such as the military judge in the chaotic period known as the Fetret Period (1402-1413), and also was one of the leading scholars and sufis of the era. The thing that makes this historical personality interesting today is his involvement in a rebellion movement against official authority. Şeyh Bedreddin, who was referred to with a number of different discourses in various historical sources in terms of his thoughts and actions, was used by writers with different world views, especially in the period of the writers of the Republican period, he was idealized with a socialist realistic perspective. One of the writers who used Şeyh Bedreddin as a historical material is Orhan Asena. He generally takes attention with historical plays which build bridge between the past and present, and the play Simavnalı Şeyh Bedreddin staged in 1969, treats Şeyh Bedreddin, who has been idealized in the literary works of the Republican period as a focus figure in order to realize a better social order of society, with the same idealization but with a different starting point. Şeyh Bedreddin in Asena's play is a mystical socialist leaning on God in his thoughts and action. In this article, the image of Şeyh Bedreddin, which was fictionalised in Orhan Asena's play, will be evaluated.

Keywords
Historical drama, Orhan Asena, Simavnalı Şeyh Bedreddin, rebellion, mystical socialism.