ŞAİRİN EPOSUNDAN FİLOZOFUN LOGOSUNA ŞEYH BEDREDDİN İMGESİ
(THE IMAGE OF SHEIKH BEDREDDİN FROM THE EPHOS OF POET TO THE LOGOS OF PHILOSOPHERS )

Yazar : Yakup Kalın    
Türü :
Baskı Yılı : 2019
Sayı : 22
Sayfa : 329-354
    


Özet
Platon’un şairle savaşının temelinde, sadece şairin ontolojik düzlemde zayıf bir konumlanışı olan imgelerle iştigal etmesi yatmaz. Şairler, özellikle Homeros gibi destan şairleri, toplumsal nomos ve ethosun kurucu aktörleridir. Oysaki Platon’un da kendi yöntemleriyle toplumsal nomos ve ethosun kurulması hususunda radikal bir talebi vardır. Bu nedenle şairle güçlü bir çekişme içerisine girer. Onun çekişmesi aslında rasyonalite ile muhayyile, logos ile epos/mitos arasındaki çekişmedir. Bu bağlamda çağdaşı olmamasına rağmen, bir destan yazıcısı olarak Nâzım Hikmet de Platon’un rakibidir. Nitekim Şeyh Bedreddin imgesinin ve bu hususta bir tür toplumsal algının oluşturulmasında onun etkisi yadsınamaz. Kadim rekabetten ilhamla, destan yazarının şekillendirdiği toplumsal zihniyetin, yeniden teşekkülüne Platon temsilinde felsefenin de namzet olduğu öne sürülebilir. İşte bu çalışmada Nâzım Hikmet’in muhayyilesinde iki boyutuyla öne çıkan, yani bir sosyalist ve materyalist olarak Bedreddin imgesi rasyonalitenin miyar taşına vurulacaktır. Acaba Şeyh Bedreddin gerçekten sosyalist ve materyalist midir? Yoksa “şair” her zamanki gibi aklı kötürüm bırakarak hakikati manipüle mi etmiştir?

Anahtar Kelimeler
Şeyh Bedreddin, Nâzım Hikmet, Platon ve Şair, Materyalizm, Sosyalizm.

Abstract
The origin of Plato's conflict with the poet is not only that the poet is interested in images that have a weak position on the ontological dimension. Poets, in particular epic poets such as Homer, are the founding actors of social nomos and ethos. However, Plato has a radical demand for the establishment of social nomos and ethos in his way. Therefore he enters a powerful conflict with the poet. His struggle is the struggle between rationality and imagination or the logos and the epos/mythos. In this context, although he is not Plato’s contemporary, Nâzım Hikmet as an epic writer is also the rival of Plato. Hence, his influence cannot be denied in the creation of the image of Sheikh Bedreddin and a kind of social perception in this regard. It can be asserted that with inspiration from the ancient debate, philosophy is the candidate as in Plato, to establish the social mindset formed by the epic writer. In this study, the image of Bedreddin as a socialist and materialist, which stands out with two dimensions in the imagination of Nâzım Hikmet, will be evaluated by rational methods. Is Sheikh Bedreddin socialist and materialist? Or is the “poet” manipulating the truth by leaving crippled the mind as usual?

Keywords
Sheikh Bedreddin, Nâzım Hikmet, Plato and Poet, Materialism, Socialism.