BİR ARINMA BİÇİMİ OLARAK KENDİ ESERİNİ YOK ETMEK: "MAİ VE SİYAH" VE "USTA İLE MARGARİTA"
(DESTROYING HIS OWN WORK AS A WAY OF CATHARSIS: "MAİ VE SİYAH" AND "MASTER AND MARGARİTA" )

Yazar : Emel Aras    
Türü :
Baskı Yılı : Ocak-Haziran 2017
Sayı : 17
Sayfa : 1-19
    


Özet
Edebiyatımızın önde gelen isimlerinden Halit Ziya Uşaklıgil’in “Mai ve Siyah” adlı eseri ana karakter Ahmet Cemil üzerinden çizilen yazar profiline odaklanır. Rus yazar Mihail Bulgakov ise daha karmaşık bir kurgu yapısıyla “Usta ile Margarita” adlı eserinde “Usta” olarak nitelendirdiği ana karakterin yazar profili ve çevresini değerlendirir. Her iki eserde de ana karakterler yayımlatamadıkları eserlerini yakarak yok etme yoluna giderler. Bu durumun temel nedeni kendileri açısından hayatın gidişatının değişeceğine yönelik dürtüleridir. Kendi eserini yok ederek bir çeşit arınma yaşayan karakterler, geçmişlerinden ve geçmişlerinin getirdiği sıkıntılardan kurtularak hayattaki konumlarının değişeceğini düşünürler. Buradan hareketle, her iki eserin ana karakterinin niçin böyle bir yolu seçmiş olabileceği üzerine odaklanan çalışmamız, yazarlık kurumunun toplumla ve özellikle hâkim edebi gelenek ile kurduğu/kuramadığı ilişkiler üzerinden ilerleyecek; gerçeklik algısının yazar ve çevresi açısından taşıdığı anlamlar üzerinde duracaktır. Özellikle edebi geleneğin, yazarlık kurumu üzerindeki etkisi çalışmamızın odak noktasını oluşturacaktır. Sanatsal üretimi gölgeleyen baskı ortamının ortaya çıkış süreçlerindeki benzerlik ve farklılıklara dikkat çekilecektir. “Katharsis/Arınma” kavramının ele alınan eserler düşünüldüğünde oturduğu bağlamın değerlendirileceği bu çalışmada, iki ayrı ülkede, iki ayrı edebi geleneğin gölgesi altında görülen benzer durumların yazar ve entelektüel çevre üzerine odaklanması önemlidir. Eleştirel düzey noktasında farklılıklar görülse de özellikle, sanatçı hassasiyeti noktasında yaşanan ikilikler her iki eserde de temel gerilim unsurunu oluşturmaktadır. “Usta” karakteri “Ahmet Cemil” karakterinden daha çetin bir ortamda eser vermek durumunda kalmış olmasına rağmen; her iki karakterin mizaçları da benzerlik göstermektedir. Bu bağlamda, karakterlerin kendi üretim süreçlerinde yaşadıkları ve yaşananların onları benzer bir sonuca götürmesi çalışmamızın odak noktasını oluşturacaktır. Yazarların kendi üretimlerinden vazgeçerek, eserlerini yakmaları teması üzerine kurulacak olan çalışmamız, yazarlık kurumunun iflası noktasına gelinen süreç üzerinden ilerleyecektir.

Anahtar Kelimeler
Mai ve Siyah, Usta İle Margarita, Yazarlık, Edebi Gelenek, Arınma.

Abstract
"Mai ve Siyah" which is the work of Halit Ziya Uşaklıgil, who is one of the most important writers of our literature, concentrates on the writer profile, executed by Ahmet Cemil. Russian writer Mihail Bulgakov evaluates the character “Usta” and his environment by using a more complicated fiction structure. In both of the books, the main characters choose destroying their own works which they can’t publish. The main cause of this is the drive of changing their way of lifes in favor of them. The characters, who feel a kind of catharsis by destroying their works, consider that the position of their lifes can change, if they get rid of their past and the bothers which come with the past. From this point of view, this essay, which focuses on the reasons why the writers choose such a way, will proceed on the relational/nonrelational situation between authorship institution and society, especially the dominant literary tradition. We try to put emphasis on the means of reality perception for the author and his environment. In this study, especially the literary traditon effect on the author instution will be our focal point. It will be drawn attention to the similarities and differences which emerge from the process of the occurence of impression atmosphere which embowers artistic production. When we think that the context which sets on the concept of “catharsis”, this is important for this study to see the same situation in the shade of two different country and literary tradition. Although it can be seen some differences on the degree of criticism, especially the dichotomies of the artistic sensibility is seen as the main tension factor. Although, the character of “Usta” writes in a harder atmosphere than Ahmet Cemil, their characters show resemblances. In this context, the focus point will be the experiences which they lived in production process and the same conclusion which they reached. This essay set on the theme of destroying their own works by giving up their own productions. It will evaluate the process of the failure of authorship instution.

Keywords
Mai ve Siyah, Master and Margarita, Authorship, Literary Tradition, Catharsis.