Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Emine Candan İri
Türü	:
Baskı Yılı	: 2016
Sayı	: 16
Sayfa	: 104-125

Özet
Günümüz Türk edebiyatında polisiye roman türünün dikkate değer temsilcilerinden biri olan Ahmet Ümit’in 2000 yılında yayımlanan romanı Patasana, suçu ve insanlığın suça eğilimini polisiye kurgu içerisinde yansıtır. Adını kitapta hikâyesine yer verilen Hititli saray başyazmanı Patasana’dan alan roman, iç içe geçmiş vaka halkalarından oluşan farklı bir kurguya sahiptir. Çerçeve vazifesi gören ilk metin, 1990’lı yılların sonunda Gaziantep yakınlarında bulunan antik Hitit kentindeki kazı çalışmaları sırasında sır dolu olayların yaşandığı altı günü anlatır. Çekirdek vakayı yansıtan diğer metin ise MÖ 700’lü yılların başında aynı yörede yaşayan Hititli saray başyazmanı Patasana’nın kişisel hikâyesini ve bu hikâyenin çevresinde Hitit kentinin Asurlularca yok ediliş sürecini gözler önüne sürer. Her iki metinde de suçun/cinayetin ve suçlunun/katilin merkeze alındığı roman, aynı zamanda roman kişilerinin psikolojisine de odaklanan anlatımıyla, işlenen suçun/cinayetin çevresinde insanı tüm yönleriyle yansıtma çabasıyla ve beklenmedik sonuyla polisiye roman yazınında ayrı bir yere sahiptir. Patasana, suçu ve suça eğilimi merkeze alırken suçun işlendiği topluma ve coğrafyaya da dokunan bir romandır. Bu yazıda Patasana’nın kurmaca dünyasının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde, roman ve kurmaca dünya ilişkisi, polisiye roman kavramı, polisiye romanın genel özellikleri, dünya ve Türk edebiyatındaki yeri üzerine bilgi verilecek; ardından Patasana bu bilgiler ışığında analiz edilerek romanın kurmaca dünyası üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler
Roman, Kurmaca Dünya, Kurgu, Polisiye Roman, Ahmet Ümit, Patasana.

Abstract
Patasana, which was written by Ahmet Ümit who is one of the leading agents of detective novel in today’s Turkish literature, and published in 2000, reflects crime and mankind’s tendency toward crime within detective fiction. The novel which takes its name from Patasana who is Hittite and court's head clerk according to the plot, has a different fiction that is composed of nested rings of case. The first text as a frame, narrates the mysterious events occurring during excavations in an ancient Hittite city near Gaziantep at the end of 1990's. The other text which reflects internal case, displays personal story of head clerk Patasana who lived in the same region at the beginnings of the B.C. 700, around this story also shows destruction process of Hittite city by Assyrians. The novel which focuses on crime/murder and criminal/murderer in both texts, has a seperate place in detective novel literature thanks to its narration which also focuses on the psychology of characters, its effort to reflect human in all aspects around the crime/murder, and its unexpected end. Patasana, is such a novel that while focusing on crime and tendency toward crime, also touchs the geography and community where the crime is committed. In this paper, the fictional world of Patasana is intended to analyse. The introduction part of the paper provides information on the relation between novel and fictional world, the concept of detective novel, its general characteristics and its place in the world and Turkish literature; then, Patasana’s fictional world is analysed in light of this information.

Keywords
Novel, Fictional World, Fiction, Detective Novel, Ahmet Ümit, Patasana.