KOLAJ NEDİR? LOUIS ARAGON ÖRNEĞİ
(
)
Yazar
|
:
Kubilay Aktulum
|
|
Türü |
:
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
Sayı |
:
15
|
Sayfa |
:
3-18
|
|
Özet
Mihail Bahtin’in neredeyse tüm çalışmalarında ileri sürdüğü temel varsayım, her söylemin başka söylemlere gönderdiği, söyleşim boyutundan yoksun söylemin bulunmadığıdır. Bakhtine’in seslerin çokluğu, çokseslilik yanında söyleşimcilik boyutundan yoksun sözce bulunmadığı ilkesinden yola çıkan metinlerarasılık, yapıtların temel bir özelliği, temel bir yazınsallık olgusu durumuna getirilmiştir. Söyleşimsel boyut ya da metinlerarasılık ile yapıtlarda bir dizi ayrışık alan yaratılır. Bir kolaj tanımlaması yaparken onun yer aldığı yapıtta ayrışıklık yaratan metinlerarası bir yöntem olarak ele alınması postmodernist kuramcılarca benimsenen bir tutumdur. Kolajın metinlerarası bir imge olarak kullanımı kuramsal bir çerçevede irdelenirken bu konuda ilk derinlikli tanımlamaları yapan Louis Aragon’u anmak bir
zorunluluktur. Gerçekten de XX. yüzyılın en önemli yeniliklerinden biri olarak kabul edilen, daha önce var olan yapıtlardan, nesnelerden, iletilerden belli sayıda unsuru alıp yeni bir yapıt içerisine sokmaya dayanan kolajın (yapıştırma), çoğunlukla, 1910'lu yılların başında plastik sanatlar alanında doğduğu söylenir; ancak kolaj konusunda en tutarlı tanımlamaları Aragon’un kimi yazılarında buluruz. Bu çalışmada ister sözsel olsun ister olmasın, yeni bir bütün içerisine sokulan gazete manşetlerine, makalelerine, ilanlara, resmi belgelere, afişlere, prospektüslere, broşürlere, başka metinlerden parçalara; kimi zaman da moda şarkılara, opera parçalarına, radyo anonslarına vb. daha önce düzenlenmiş ayrışık unsurlara gönderen (Bu listeye, sözcükleri, klişeleri, basmakalıp sözleri, atasözlerini, kısacası metin-dışı her tür öteki unsuru
ekleyebiliriz), postmodern metin kuramcılarına esin kaynağı olmuş, metinlerarasılık kavramıyla yan yana anılan kolajın ağırlıklı olarak Louis Aragon’un yazılarındaki karşılıklarını ortaya koyacağız.
Anahtar Kelimeler
Kolaj, Louis Aragon, metinlerarasılık, “Collages”.
Abstract
The main hypothesis advanced by Mihail Baktin in his work is “every discourse is crossed by other speeches. it has constitutive property to be multifaceted relationship with other speech, entering interdiscourse”. The notion of intertextuality, derived from notions of polyphony and dialogism of Baktin was one of the criteria of literarity of a art text. The polyphony or intertextuality is a cause of creating a heterogeneous space in the signifier. One of the methods of creating this heterogeneous space is the use of collage in a text, which is considered as a dimension of intertextuality. Collage is designed as a technique adopted by the so-called postmodern theorists. It is essential thus to mention the definitions of Louis Aragon, who first defined in depth what is meant by this term in the context of intertextuality. Indeed, considered as an important novelty, collage involves the transfer of some pieces of books, some objects, some messages etc. in another work: painting or text. It is generally accepted that the collage
was first used in the plastic arts in the 1910s. We find the most complete definitions of collage in some writings of Louis Aragon. In this work, we propose to study the collage as it appears in several writings (especially Collages) by Louis Aragon.
Keywords
Collage, Louis Aragon, intertextuality, “Collages”.