Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Ewa Siemieniec-Golas
Türü	:
Baskı Yılı	: 2013
Sayı	: 9
Sayfa	: 101-106

Özet
Among the European authors, who in their diaries or books of travel paid a lot of attention to Istanbul one can include two Poles: Jan Potocki – the eighteenth –century writer, traveler and a great connoisseur of the Orient and Wladyslaw Jablonowski – the nineteenth-century memoirist, a doctor working in Ottoman army, a member of International Sanitary Commission. Potocki, travelling to Ottoman Turkey and Egypt spent six weeks in Istanbul . In the diary of his journey he described, among other things, Istanbul, its citizens, some customs, holiday celebrations, etc. Wladyslaw Jablonowski in his memoirs from 1851-1893 gave meticulous descriptions of places he visited during his almost thirty-year stay in Turkey. His descriptions and remarks refer also to Istanbul, its surroundings, lifestyle of its citizens, etc. Jablonowski’s memoirs include numerous Turkish geographic names and other Turkish vocabulary used by the author to present in details some Turkish realities.

Anahtar Kelimeler
The 19th century, descriptions of Istanbul, two Polish (Jan Potocki and Wladyslaw Jablonowski) travelers, memoirs.

Abstract
Doğu, güzelliği, cazibesi ve gizemiyle Avrupalıların dikkatini her zaman çekmiş ve çekmeye de devam etmektedir. Avrupalı seyyahların üzerinde unutulmaz etkiler bırakan şehirler arasında İstanbul’un özel bir yeri vardır. Bu şehir, Avrupa hatıratlarına ve seyahat kitaplarına çok konu edilen coğrafyalardan biridir. Hatıratlarında veya seyahat kitaplarında İstanbul’a büyük önem veren Avrupalı yazarlar arasında iki Polonyalı dikkati çeker: Bunlardan biri Jan Nepomucen Potocki (1761-1815, yazar, seyyah, doğu uzmanı, tarihçi etnograf, Polonyalı ilk arkeolog ve hatırat yazarı), ikincisi ise Wladyslaw Jablonowski (1841-1894, doktor, seyyah, bilim adamı)’dir. J. Potocki, Osmanlı Türkiye’sine ve Mısır’ına seyahatlerde bulunmuş ve İstanbul’da bir süre kalmıştır. Eserlerinde yaşadığı çağın tarzını yansıtan Potocki’nin günlüğünde (Voyage en Turquie et un Egypte, Paris 1788; Podroz do Turek i Egiptu [ = Türkiye ve Mısıra Yolculuk], Varşova 1789) canlı bir İstanbul tasviri ile karşılaşırız. Gördüğü İstanbul’daki, günlük yaşantı, bazı gelenekler, bayram kutlamaları gibi hususları doğru ve canlı bir şekilde anlatmıştır. W. Jablonowski ise bir doktor, seyyah, bilim adamı olarak, çevresini doğru gözlemleyebilen dikkatli bir incelemecidir. 1851-1893 yılları arasındaki hatıratlarında (Pamietniki z lat 1851-1893, Editör: Jozef Fijalek, Wroclaw-Warszawa-Krakow 1967) İstanbul’u, semtlerini ve insanları, yaşam biçimlerini titiz bir şekilde eserine yansıtmıştır. Tasvirleri canlı ve eserin sayfaları orijinal Türkçe coğrafi isimlerle doludur. O günkü İstanbul’u ve Türkiye’yi gerçekçi biçimde ve ayrıntılı sunabilmek için yazar, hatıratında Türkçe kelimeler de kullanmıştır.

Keywords
XIX. yüzyıl, İstanbul, iki Polonyalı seyyah, hatırat.