ÖYKÜDE ŞİİR, ŞİİRDE ÖYKÜ
(POETRY IN THE STORY, STORY IN THE POETRY
)
Yazar
|
:
Emel Aydın
|
|
Türü |
:
|
Baskı Yılı |
:
2012
|
Sayı |
:
8
|
Sayfa |
:
145-157
|
|
Özet
Edebî türler arasında biçimsel, dilsel ve tematik açılardan birbirine en yakın olanlar öykü ve şiirdir. Özellikle modernleşme sürecinde bu iki tür birbirinin sınırlarını daha fazla zorlamaya başlamıştır. Modern Türk edebiyatında, özellikle 1940’larda, öykü ve şiir bağlamındaki yapısal geçişler en canlı şekilde Orhan Veli’nin şiirlerinde ve Sait Faik’in öykülerinde görülmektedir. Orhan Veli’nin şiirlerinde tahkiyenin temel unsurları olan olay örgüsü, kişi, yer ve zaman dikkati çekecek kadar belirgindir.
Sait Faik’in öykülerinde ise, şiirin ögeleri sayılabilecek ‘ân’ın tasviri, ses sistemi ve imgesel sistem görülebilecek düzeydedir. Sait Faik’in öyküsünde bir tahkiyeden çok bireyin bir ‘ân’ının derinleştiği görülür; anlatım simgesel ve imgesel bir düzeye yükselir. “Dülger Balığının Ölümü” adlı öyküde olay örgüsü yok gibidir; alegorik çağrışımları da olacak şekilde, dülger balığının ölüm ânı derinleştirilir.
Sait Faik’in öyküleri ve Orhan Veli’nin şiirleri üzerinde yapılan bu türlerarası çalışmada, iki türün birbirlerinin imkânlarını kullandıkları; esasen bu yolla da iki türü birbirine yaklaştırdıkları görülmektedir. Bu da, türlerin imkânlarının gelişmesi açısından, önemli bir yenilik olarak kaydedilebilir.
Anahtar Kelimeler
Şiirde öykü, öyküde şiir, Sait Faik, Orhan Veli.
Abstract
Story and poem are the closest genres in terms of formal, linguistic and thematic among the literary genres. Specially during the modernization period, these two genres began to force the borders of one another much more. In Modern Turkish Literature, especially in 1940s, the structural transitions in story and poem are clearly seen in Orhan Veli’s poems and Sait Faik’s stories. Plot, character, place and time which are the basic elements of narration in Orhan Veli’s poems, are remarkably clear.
In Sait Faik’s stories, depiction of the moment, sound system and imaginary system regarded as the elements of poem can be seen easily. In Sait Faik’s story, deepening of a moment of a person is seen more than a narration; narration rises to the symbolic and imaginary level. In the story “Dülger Balığının Ölümü”, there isn’t almost a plot; the death moment of the fish is deepened allegorically.
In this intergenres study which is about Sait Faik’s stories and Orhan Veli’s poems, is seen that the two genres use each other’s means, in fact, by this way they approach each other. This can be registered as an important innovation in terms of the development of possibilities of the genres.
Keywords
Story in the poetry, poetry in the story, Sait Faik, Orhan Veli.