Abstract


“BANA ARTIK ÖLÜP GİTMEK YARAŞIR”: OKTAY RİFAT’IN BAY LEAR ROMANINDA YAŞLILIK OLGUSUNUN GÖRÜNÜMLERİ

Yaşlılık, eylemselliğin yitirildiği, toplumsal alanlardan kopmaların başladığı, belleğin işlevselliği azalsa da görünürlüğünün arttığı ve ölüm kaygısının yükselişe geçtiği bir yaşam aralığı olarak öne çıkar. Edilgenlikle birlikte yalnızlaşan yaşlı birey, canlılığın sınırları içerisinde kalmak için cinsel erkine, onda memnuniyetsizlik doğuran bugününden kaçmak içinse hatıralarına ehemmiyet verir. Oktay Rifat’ın Bay Lear romanının başkişisi olan Ferruh Sarıbay da yaşlılığın tüm görünümlerini yaşar. Ondaki yaşlılık; cinsellik, hatırlama edimi, yalnızlık ve ölüm üzerinden belirginleşir. Ferruh Sarıbay, cinsel etkinliğini yeniden geçmişinde olduğu gibi harekete geçirmek ve aile üyelerinin onu sürüklediği yalnızlıktan kurtulmak için hizmetçisi Fatma ile evlenir. Umduğunu bulamasa da Fatma üzerinden cinselliğini yaşayarak, eskiden olduğu gibi kendiliğini kurgulamak ve var olduğunu göstermek ister. Kentleşmenin ve modern yaşam biçiminin kesintiye uğrattığı, yalıda kalabalık bir aile içerisinde geçen çocukluğundan ve gençliğinden sonra bir apartman dairesinde yalnızlaşan Ferruh Sarıbay, hatıraları aracılığıyla geçmişine döner. Bu onun için yaşlılıktan gençliğe kaçış gibidir. Kızları ve damadının ilgisizliği de onu iyice yalnızlık duygusuna hapseder. Böylece ölüm tedirginliği de artmaya başlar. Bu çalışmada Bay Lear romanındaki yaşlılık olgusu, Ferruh Sarıbay üzerinden cinsellik, hatırlanma edimi, yalnızlık ve ölüm kavramlarıyla irdelenmiştir.



Keywords
Roman, Yaşlılık, Oktay Rifat, Bay Lear, Ferruh Sarıbay.
Kaynakça