Abstract


SEVGİ SOYSAL’IN TUTKULU PERÇEM ESERİNDE BEDEN, TOPLUMSAL CİNSİYET VE KİMLİĞİN ALT ÜST EDİLMESİ

Sevgi Soysal’ın Tutkulu Perçem (1962) adlı eseri kadın anlatıcıları merkeze alan ve kadınlık hakkında çeşitli anlatılar ortaya koyan öykülerden oluşur. Kurgusunda toplumsal cinsiyet, beden ve mekân gibi unsurları öne çıkaran bu öyküler, karakterlerin kimlik performansları bağlamında akışkan ve değişkendir. İncelenen altı öyküde, mekân ve beden kurguları üzerinden kadın karakterlerin toplumsal cinsiyet kimlikleri alt üst edilmektedir. Toplumsal cinsiyetin bir yanılgı olduğu ve başarısızlığa uğrama zorunluluğunun yanı sıra bilinçli bir parodisi yapılabileceğini yansıtan “alt üst etme” kavramı, Butlercı bir perspektifle çalışmanın temelini oluşturur. Alt üst etme biçimleri, Tutkulu Perçem’deki öykülerde, iğrenç (abject) ve grotesk imgelerle ortaya çıkar. Toplumsal cinsiyet ve eril tahakküm unsurlarını da göz önünde bulundurarak yapılan incelemelerde kadın karakterlerin erkeklerle çatışma halinde olduğu saptanmıştır. Çatışma, genellikle kadın karakterlerin özel hayatında baskı uygulayan veya tacizde bulunan erkek figürler üzerinden yansıtılır. Öykülerde grotesk imge, bu erkek figürlerini ve tahakküm düzenini ortaya çıkarmak ve dönüştürmek için kullanılır. İğrenç (abject) ise kadın karakterin kendisi için ve kendini keşfederken gerçekleştirdiği yıkıcı eylemleri tanımlamak için kullanılır. Bu çalışma, Tutkulu Perçem’de toplumsal cinsiyet kimliği ve bu kimliğin alt üst edilme biçimlerini Butler, Bahtin ve Kristeva kuramlarıyla incelemektedir. Bunun yanı sıra öykülerde ortaya çıkan alt üst etme biçimlerinin yıkıcı etkisini, yazının olanakları bağlamında tartışmaktadır.



Keywords
Tutkulu Perçem, toplumsal cinsiyet, alt üst etme, grotesk, iğrenç
Kaynakça