Abstract
ARABA SEVDASI ROMANINDA “YIKIM”IN ANATOMİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Türk edebiyatının modernleşme sürecinde roman formu yapısal dinamikleri ile yeni bir toplum ve edebiyatın kaynaklarını taşıma görevi üstlenir. Modern edebiyatların başlangıcında özellikle komik edebi türlerin ön plana çıkması bu edebi türlerin toplumsal dönüşüm ile yakın ilişkisini ortaya koymaktadır. Recaizâde Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası adlı romanı devri içerisinde modernleşme süreci ve medeniyet krizine ait meselesini çoğunlukla komik bir edebi tür olan ironi üzerinden anlatması bakımından dikkat çeker. İroni türü işlevini yıkıcı bir doğa üzerinden gerçekleştirir. İroni türünün toplumsal dönüşümlerde ve medeniyet krizlerinde üstlendiği bu rol, Araba Sevdası romanını da biçimlendirir. Roman özellikle yeni bir medeniyetin eşiğindeki bir toplumun eski medeniyet ile olan ilişkisini problem haline getirir ve bunun için ironinin yıkıcı işlevini kullanır. Edebi türünün getirdiği zengin anlam dünyası ile hâlâ yeni dikkatlere muhtaç Araba Sevdası romanını ele alan çalışma “yıkım”ın “nasıl”, “ne”ye karşı gerçekleştiği ve bunların modernleşme ile ilişkisine odaklanarak yeni bir okuma sunmayı hedeflemiştir.
Keywords
Araba Sevdası, ironi, mit teorisi, yıkım.