Abstract
KENOSİSTİK BİR EĞİLİM OLARAK GARİP POETİKASI
Cumhuriyet sonrası Türk şiirinde Garipçiler olarak adlandırılan ve Orhan Veli’nin öncülüğünde yeni bir şiir anlayışı ortaya koyan şairler, Türk şiirinin biçim ve şekil başta olmak üzere çeşitli ölçütlerine karşı çıkarak şiir alanında kendilerine yer edinmek istemişlerdir. Bu şairlerin kendilerinden önceki anlayışlara karşı çıkışları, psikanalitik anlamda Oidipal bir rekabetin sonucudur. Bu bağlamda Harold Bloom’un “etkilenme endişesi” adını verdiği ve şiir alanındaki halef-selef ilişkisini değerlendirdiği yaklaşımları, Oidipal bir rekabeti temel alarak şiir tarihinin akışını ve şairlerin birbirleriyle ilişkilerini psikanalitik olarak ele alan yaklaşımlardır. Orhan Veli’nin “Garip” adlı poetik yazıda ortaya koyduğu düşünceler, Bloom’un etkilenme endişesinin kategorilerinden biri olarak sunduğu ve “kenosis” olarak adlandırdığı etkilenme durumunu
yansıtmaktadır. Bu kategoride seleflerinin şiirini ve bu şiiri oluşturan ilkeleri boşaltma edimine tabii tutan halef şair, mutlak anlamda kendinden önceki şiirle kopmayı amaçlar. Bu yazıda Bloom’un yaklaşımlarından hareketle hem şiirsel etkilenmenin psikanalitik boyutu tartışılmış hem de Garip adlı poetik yazıda bu etkilenmenin kenosistik anlamda yorumu yapılmıştır.
Keywords
Şiir, etkilenme, endişe, psikanaliz, kenosis, Orhan Veli, Garip.