ÖMER SEYFETTİN HİKÂYELERİNİN KURUCU UNSURLARI: TARİH VE DİL
(THE CONSTITUNT ELEMENTS OF OMER SEYFETTİN’S STORIES: HISTORY AND LENGUAGE )

Yazar : Beyhan Kanter    
Türü :
Baskı Yılı : 2013
Sayı : 10
Sayfa : 99-113
    


Özet
1911’de Genç Kalemler dergisi etrafında gelişmeye başlayan ‘Yeni Lisan’ hareketi, sadece dilde sadeleşmeye yönelik bir hareket olmayıp aynı zamanda milliyetçiliğe bağlı tarihsel belleği yeniden kazandırma amacı da taşımaktadır. Özellikle Ömer Seyfettin, hem bir dil bilinci oluşturmak hem de tarihselliğe yaslanan bir milliyetçilik bilinciyle kültürel belleği yeniden canlandırmak amacındadır. Nitekim yazar hikâyelerinde, hem kullandığı dil örgüsüyle hem de hikâyelerinin tarihsellik boyutuyla ‘millî romantik duyuş tarzını’, ‘millî benliğe dönüş’ ve ‘kültürel hatırlama’ çerçevesinde ele alır. Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde tarihsellik, ulusal kimliğin korunması ve millî benliğin yeniden inşası üzerinden kurgulanır. ‘Tarihin iade değil ihya edilmesi’ gerektiği noktasında önemle duran Ömer Seyfettin’in tarihsel hikâyeleri de ‘öze dönüş’ niteliği taşımaktadır. ‘Öz’e dönüşü, hikâyelerinin olay örgüsü ve kahramanları aracılığıyla yansıtan yazar, tarih, dil ve edebiyat arasında sıkı bir bağ kurar. Bu makalede, Ömer Seyfettin’in hikâyelerindeki tarihsellik ve dil bilincinin ele alınışı kültürel bellek çerçevesinde incelenecektir.

Anahtar Kelimeler
Ömer Seyfettin, tarihsellik, millî benliğe dönüş, kültürel bellek.

Abstract
‘Yeni Lisa’ movement (The New Language) which begun to evolve around the Genç Kalemler Journal (Young Pens) at 1911, was not just a movement targeting simplification in language, also was aiming to create a historical memory rests upon to nationalism. Especially Ömer Seyfettin, by placing his stories onto a historical base demanding to regenerate the cultural memory by the way of creating both a consciousness of language and a consciousness of nationalism based on historicity. Thus writer, both with the language pattern he used in his stories and with the historical dimension of the stories, took ‘national romantic sense manner’ in the hand within the framework of both “returning to national consciousness” and ‘cultural remembrance’. In the stories of Ömer Seyfettin historicity is constructed in terms of the protection of national identity and reconstruction of national conscious. Omer Seyfettin’s historical stories, who emphasizes the ‘not reinstatement of history but the revival of history’, has the character of ‘return to the spirit’. Writer, who reflects this ‘return to the spirit’ by the plot and heroes of his stories; establishes a strong connection among history, language and literature. In this article, the historicity and consciousness of language in the stories of Ömer Seyfettin will be analyzed within the framework of cultural memory.

Keywords
Ömer Seyfettin, Historicity, Returning to National Consciousness, Cultural Memory.