Abstract


YAZINSAL METİNLERDE DEĞERLERİN YAZINBİLİMİ
Bir anlatıda, anlatıcının aktardığı bir öykünün gerisinde ağırlıklı olarak iyi ve kötü, haklı ve haksız, adaletli ve adaletsiz, yaşam ve ölüm vb. karşıtlıklar çevresinde odaklanan bir anlayış, bir dünya görüşü gizlidir. Bir anlatıda anlatıcı yanında kişiler söz konusu şu ya da bu değeri temsil ederler. Öyleyse bir anlatıda söz konusu olan, değerler dünyasına ilişkin görüşler toplamıdır. Vincent Jouve’un Poétique des Valeurs (Değerlerin Yazınbilimi) adlı kitabında yazınsal bir metnin kendi değerlerini hangi yöntemler üzerinden oluşturduğunun bir tiplemesi yapılmaktadır. Değerlerin metinleştirilmesi sürecini incelerken yazınsal göstergebilimin olduğu kadar alımlama kuramlarının verilerinden yararlanan V. Jouve, daha çok André Malraux’nun İnsanlık Durumu adlı romanından yola çıkarak yazınsal bir metinde bir değer ya da ideoloji sorgulamasının nasıl yapılabileceği konusunda bir model önermektedir. Bu yazıda V. Jouve’un söz konusu yapıtında bir değer sorgulaması yapılırken önerdiği okuma modelinin alt başlıklarının kaba bir özetini yapmaktayız. Burada önerilen tanımlamalara karşı gelen kimi örnekleri en belirgin yanlarıyla yinelemekle yetiniyoruz. Didaktik bir tutumla, amacımız, bir değer çözümlemesinde göz önünde bulundurulması gereken temel ipuçlarının neler olduklarını anımsatmaktan öte bir şey değildir.

Keywords
Değer, ideoloji, Vincent Jouve, Değerlerin Yazınbilimi, göstergebilim.
Kaynakça